Een antwoord op de grote vraag...

Laatst vroeg ik mezelf af: ‘Wat vind ik inmiddels eigenlijk van die digitale lessen, opdrachten, toetsen en sites?’. De grote vraag gaat beantwoord worden.

 Ik vind er stiekem eigenlijk best wel veel van, maar mijn mening is wel breed. Ik vind namelijk niet dat we nu meteen over moeten stappen op alleen maar digitale leermiddelen, maar ik heb de afgelopen tijd ook zeker niet het gevoel gehad dat het geen toegevoegde waarde heeft. Ik ben een voorstander voor een goede balans, een soort combinatie, tussen traditionele leermiddelen en digitale leermiddelen.

Laat ik in ieder geval vooropstellen dat ik erg positief ben over het inzetten van digitale leermiddelen in lessen. En dat je eigenlijk onbewust al gauw een digitaal leermiddel inzet. Denk maar eens aan Kahoot. Ik gebruik het vaak aan het begin van de les vijf minuutjes als ontspanning of om te kijken waar de leerlingen staan op dat moment.

Toen ik voor het eerst hoorde over Flipping the classroom, was ik meteen enthousiast. Het is een effectieve manier van lesgeven en het is te controleren of leerlingen werkelijk het filmpje thuis hebben bekeken. Die combinatie maakt het voor mij erg zinvol om daarmee te gaan experimenteren en dat ga ik zeker meenemen voor de komende jaren.

Daarnaast ben ik op veel meer manieren positief verrast over digitale leermiddelen.

Ten eerste ben ik van mening dat digitale leermiddelen je les verrijken, want ze zorgen ervoor dat leerlingen actief en creatief bezig zijn met de lesstof. Op sites krijg je vaak aan het eind van een oefening feedback of in procenten het aantal goed beantwoorde vragen. Dit geeft de leerling motivatie en maakt de leerling actiever om een oefening helemaal af te maken. Ook vaak geven sites om te oefenen aan wat je nog niet goed beheerst en geven zij aan waar je de theorie nog eens kunt lezen en waar oefeningen staan om dat onderdeel nog te oefenen. Dat vind ik erg handig, want zo weet een leerling gericht waar hij de periode die volgt aan kan gaan werken. Terwijl het in de klas zo is dat de leerling zelf het verband moet leggen tussen het aantal fouten en of dat steeds dezelfde fout is. Als een leerling een duidelijk doel heeft, dan wordt het werken daarnaartoe ook makkelijker en dat geeft een leerling een actievere werkhouding en natuurlijk motivatie om dat doel te bereiken.

Ten tweede wordt differentiëren in de klas makkelijk gemaakt met digitale leermiddelen. Bijvoorbeeld op de sites Cambiumned of JufMelis. De ene leerling vindt als voorbeeld spelling of grammatica al heel makkelijk en kan worden uitgedaagd door moeilijkere opdrachten te maken, terwijl de andere leerling nog wel veel moeite heeft met de lesstof, die doet een stapje terug en begint met een makkelijkere oefening.

Ten derde zijn digitale leermiddelen functioneel om in te zetten in lessen voor eindproducten. Het verschil tussen digitaal of schriftelijk een eindproduct inleveren is vaak groot. Digitaal kun je vaak een mooier eindresultaat bereiken, door alle opties die digitale leermiddelen bieden. Voorbeelden daarvan zijn het lettertype dat je kunt kiezen, de plaatjes die je kunt invoegen, een mooi thema kiezen met kleuren en details, de vormgeving bepalen. Die functies zorgen allemaal voor een professioneler en mooier eindproduct en dat willen we natuurlijk allemaal!

Aan de andere kant vind ik schriftelijke eindproducten wel persoonlijker. Ik blader op dit moment in mijn fictiedossier dat ik bijgehouden heb in havo 1, 2 en 3. Ik heb het al 6 jaar bewaard en kijk er nog altijd met plezier in terug. Het is zó’n persoonlijk dossier; mijn herkenbare handschrift, mijn herinnering, mijn tekeningen, mijn ideeën, mijn stijl van toen en vooral: mijn ontwikkeling van het begin van havo 1 tot aan het eind van havo 3. Met een digitaal leermiddel wordt het dus wel mooier, maar het persoonlijke van iedere leerling verdwijnt. De ideeën staan daar namelijk voor je klaar, de kleuren en afbeeldingen hoef je niet te tekenen, je verbeelding en interpretatie kun je niet precies tekenen, jouw handschrift en stijl van schrijven wordt door de computer gedaan. Ik zou later mijn leerlingen ook graag een schriftelijk fictiedossier willen laten bijhouden in de onderbouw.

Ten vierde zorgt de afwisseling ervoor dat leerlingen geboeid blijven en het interessant blijven vinden. Het is voor leerlingen leuk en interessant om eens niet in het klaslokaal te zitten werken, maar in het computerlokaal aan de slag te mogen. Ook daar zie ik in dat een combinatie dus succesvol is. Op het moment dat je alleen maar met digitale leermiddelen zou gaan werken, zou ook dit normaal worden voor leerlingen. Ik vind het belangrijk dat het spannend en interessant blijft voor leerlingen. Het is een soort ‘trucje’.

Er is helaas één onderdeel waarbij ik nog geen voordelen heb uitgevonden. Dat is digitaal toetsen. Ik heb een aantal tools geprobeerd, maar ik vond het niet functioneel. Je kunt vaak niet precies doen wat je wil met een toets, zoals open vragen stellen of een tabel kiezen waarin leerlingen iets in moeten vullen. Voor nu heb ik dus nog geen ideale tool gevonden om te toetsen, maar misschien dat dat in de toekomst verandert.

Ik ben enthousiast en vooral blij dat ik veel digitale leermiddelen heb ontdekt de afgelopen tijd. Een aantal voordelen zorgt ervoor dat ik zeer positief ben om digitale leermiddelen in te zetten in mijn lessen en een aantal positieve punten over de traditionele manier van lesgeven zorgt ervoor dat ik overtuigd ben van een goede combinatie van zowel traditionele als digitale leermiddelen. Digitale leermiddelen zijn veelal effectief, functioneel, creatief, actief, aantrekkelijk, interessant en ze zorgen voor afwisseling in de lessen. Aan de andere kant geeft het traditioneel lesgeven mij een meer persoonlijk gevoel, ook afwisseling, en het zorgt ervoor dat juist ik actief en wakker blijf om actieve lessen in elkaar te zetten. Ik ben ervan overtuigd dat de traditionele en digitale leermiddelen elkaar aanvullen. De komende jaren worden een interessante uitdaging om te zoeken naar de juiste balans daartussen.